Το μάθημα των θρησκευτικών


Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, Θεολόγου


Το νέο βιβλίο των θρησκευτικών της Γ' Γυμνασίου


Τρίκαλα 12-11-2006


Μακαριώτατε πρόεδρε και Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί Σύνεδροι την ευχή σας,

Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους μοιράσθηκαν στους μαθητές τα νέα σχολικά εγχειρίδια. Θα ήθελα, λοιπόν, να θέσω υπόψη σας μερικές σύντομες επιση­μάν­σεις μου για το βιβλίο των Θρησκευτικών της Γ΄ Γυμνασίου.

Θα μπορούσε, βέβαια, να παρατηρήσει κανείς, ότι το καινούργιο βιβλίο είναι εκδοτικώς καλύτερο από τα προηγούμενα. Η ανώτερη ποιότητα του χαρτιού όμως και οι πολλές εικόνες, τα σκίτσα και τα σχεδιαγράμματα δεν μπορούν να απαλείψουν τις πολλές αβλεψίες. Οι παρατηρήσεις μου - χωρίς να εξαντλούν το ζήτημα - αφο­ρούν κα­θαρά στο περιεχόμενό του και εί­ναι οι εξής:

1. Η παρουσίαση της ζωής και διδασκαλίας του Αποστόλου των Εθνών Παύλου με επιείκεια μπορεί να χαρακτηρισθεί ελλιπής. Ο Απόστολος των Εθνών είναι και ιδρυτής της εκκλησίας της Ελλάδος, γι΄αυτό και θα έπρεπε να γραφεί κάτι περισσότερο, για τη δράση και τη διδασκαλία του στις βασικές ελληνικές πόλεις που πέρασε.

2. Ο μόνος από τους τρεις προστάτες της παιδείας και των γραμμάτων που διδάσκεται είναι ο Μέγας Βασίλειος . Έχουν αφαιρεθεί - χωρίς να σημαίνει ότι εξιδανικεύω το παλιό βιβλίο- τα δύο κεφάλαια για τους Τρεις Ιεράρχες. Συγκεκριμένα :

α. (Τα πρώτα χρόνια – Σπουδές - Δράση και Οι Τρεις Ιεράρχες: Γιορτή της παιδείας καθώς και το απολυτίκιο των Τριών Ιεραρχών με την απόδοσή του στη νεοελληνική γλώσσα ).

β. «Από τη διδασκαλία των τριών μεγάλων Πατέρων» όπου ο μαθητής γνώριζε τις βασικές δογματικές – θεολογικές και κοινωνικές θέσεις των τριών Πατέρων. Είναι μάλιστα χαρακτηρι­στικό ότι στις οδηγίες προς τον καθηγητή για τη διδασκα­λία της ενότητας 13 (Χριστιανισμός-Ελληνισμός: μια ιδιότυ­πη συνάντηση) επισημαίνεται ότι μια πρόσθετη διαθεματική δραστηριότητα θα μπορούσε να είναι η ανάγνω­ση κειμένων «Πατέρων της Εκκλησίας που αποδει­κνύουν την επιρροή του ελλη­νικού πολιτισμού στον Χριστιανισμό (π.χ. Γρηγορίου Θεολόγου: ποιητικό έργο, επι­τάφιος λόγος στο Μ. Βασίλειο, Ι. Χρυσοστόμου: ομιλίες κ.α.)». Οι μαθητές δηλαδή θα ψάξουν μόνοι τους ή και με τη βοήθεια του καθηγητή τους να βρουν τα έργα των Πατέρων, για να στηρίξουν την επιρροή του ελλη­νικού πολιτισμού στον Χριστιανισμό.

3. Στο μάθημα 12 με τίτλο ¨Το Διάταγμα των Μεδιολάνων : ένας νέος δρόμος ανοίγεται για τους χριστιανούς. ¨ μέσα από πολλές επαναλήψεις αναφέρεται η μετάβαση από την περίοδο των διωγμών στην εποχή της ανεξιθρησκίας . Από τη λεζάντα μιας εικόνας του μαθήματος μόνο πληροφορούνται οι μαθητές ότι ο Μ. Κων/νος είναι άγιος της εκκλησίας μας. Αφαιρέθηκε η σχετική ενότητα και το σχετικό ερώτημα που εξηγούσε γιατί η εκκλησία τιμά τον Μ. Κων/νο ως άγιο. Στη σελίδα 45 κάτω από μια πολύ μικρή εικόνα με διαστάσεις γραμματοσήμου σημειώνεται: Νωπογραφία του 13ου αιώνα . Ο άγιος Σιλβέστρος βαπτίζει το Μ. Κων/νο . Δηλαδή υιοθετείται η μυθοπλασία των παπικών γνωστή στην ιστορία ως ¨Δωρεά του Κων/νου ¨. Πάνω στο πλαστό αυτό κείμενο ο παπισμός στήριξε τη θρησκευτική πρωτοκαθεδρία της Ρώμης και την επικυριαρχία της σε όλα τα πατριαρχεία . Με βάση το μύθευμα ο Πάπας θεωρείται αφέντης ολόκληρης της χριστιανικής οικουμένης.

4. Στο μάθημα 13 με τίτλο ¨ Χριστιανισμός- Ελληνισμός : μια ιδιότυπη συνάντηση ¨ και στη σελίδα 51 προβάλλονται - υιοθετούνται γνωστές νεοειδωλολατρικές κατηγορίες εναντίον των χριστιανών, ότι ευθύνονται για την καταστροφή εθνικών ιερών και για διωγμούς. Γι΄ αυτό η Διαρκής Ιερά Σύνοδος στην ανακοίνωσή της αναφέρει : ¨ Η Δ.Ι.Σ. εκφράζει την απορία Της για την προβολή περιθωριακών ιστορικών στοιχείων της εκκλησιαστικής ζωής, τα οποία δεν ήταν γενικευμένα φαινόμενα, με αποτέλεσμα τον διασυρμό της Χριστιανοσύνης, ενώ παρασιωπά τα κεφάλαια περί των Μαρτύρων, περί των Ασκητών και των Οικουμενικών Διδασκάλων της Πίστεώς μας. ¨

5. Το μάθημα 22 Ο εκχριστιανισμός των σλαβικών λαών ¨ επιχειρεί μια αναιμική παρουσίαση του έργου των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου . Και εδώ οι μαθητές θα πληροφορηθούν ότι είναι άγιοι από μια εικόνα του βιβλίου, δεν αναφέρεται ούτε πότε τους τιμά η εκκλησία μας ούτε λεπτομέρειες για τους διωγμούς τους από τους παπικούς. Η παρουσίαση όμως του άγνωστου ιεραπόστολου της Δυτικής Εκκλησίας αγίου Πατρικίου στο παρακάτω μάθημα 23 είναι εντελώς διαφορετική.

6. Αφαιρέθηκε από την ύλη ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και ο Ησυχασμός. Δηλαδή μαζί με τους Τρεις Ιεράρχες αφαιρέθηκε και ο τέταρτος Θεολόγος και Ιεράρχης της Εκκλησίας μας, ο μεγάλος αγωνιστής κατά των δυτικών αιρέσεων.

7. Στο μάθημα 30 ¨ Η Ανατολική Εκκλησία κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ¨ μέσα σε επτά σειρές αναφέρονται οι δάσκαλοι του Γένους και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, χωρίς να παρατίθεται καμία εικόνα τους .

8. Στο μάθημα 33 «Οι Προτεστάντες στην εποχή μας» και στις ερωτήσεις – δραστηριότητες προτρέπονται οι μαθητές να επισκεφθούν με το θεολόγο καθηγητή τους έναν προτεσταντικό ευκτήριο οίκο, δεν γίνεται όμως το ίδιο και στο μάθημα 20 « Εκκλησιαστική τέχνη Α΄ : Ναοδομία και αγιογραφία».

9. Απουσιάζουν εντελώς τα απολυτίκια και τα κοντάκια π .χ στο μάθημα 3 ¨Πεντηκοστή το ξεκίνημα της εκκλησίας ¨ αντικαταστάθηκε το κοντάκιο και το απολυτίκιο με κείμενο από τη ΗΖ΄ Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στην Καμπέρα το Φεβρουάριο του 1991. Το 3ο ερώτημα του μαθήματος ¨ Οι σημερινές κοινωνίες έχουν ως χαρακτηριστικό την πολυπολιτισμικότητα. Τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ενώσει όλους τους ανθρώπους , ανεξάρτητα από εθνικότητα, θρήσκευμα, ιδεολογία, χρώμα, φύλο και κοινωνική θέση; Δικαιολογήστε την άποψή σας και με τη βοήθεια όσων μάθατε σ΄αυτό το κεφάλαιο. ¨ παραπέμπει στο πιο πάνω κείμενο 9(; ).

10. Αφαιρέθηκε ο όρος αίρεση για κάθε αναφορά στους προτεστάντες και χρησιμοποιείται ο όρος ομολογία ή αλλού και εκκλησία . Γράφει το βιβλίο στο μάθημα 33 ¨ Οι προτεστάντες στην εποχή μας¨ (Η γνωριμία μας με τις προτεσταντικές εκκλησίες θα ολοκληρώσει την περιήγηση μας……σελ132 ). Πιο κάτω …….Τέλος , τον 19ο και 20ο αιώνα δημιουργήθηκαν πολλές «προτεσταντικές ομολογίες» ( Πεντηκοστιανοί , Αντβεντιστές , Ευαγγελικοί , Βαπτιστές κ.ά.). Επίσης στη σελίδα 134 «Υπάρχουν, όμως , και περιπτώσεις κατά τις οποίες οι προτεσταντικές ομολογίες ασκούν προσηλυτισμό». Αφαιρέθηκε ακόμη και ο πίνακας με τις κυριότερες αιρέσεις που δρουν στην Ελλάδα .

11. Γενικά το καινούργιο βιβλίο διαπνέεται από ένα φιλοπαπικό και οικουμενιστικό πνεύμα . Χρειαζόταν όμως περισσότερη αναφορά στην ορθοδοξία και γενικά στην ορθόδοξη παράδοσή μας .


Με τιμή

Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος
Θεολόγος - Γυμνασίου Αγναντερού Καρδίτσας
Πατουλιάς 13 - ΤΡΙΚΑΛΑ


Κοινοποίηση:

-Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος
-Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος
-Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων
-Σχολικό Σύμβουλο θεολόγων νομού Τρικάλων
- Θεολόγοι Κύπρου




 


Η κατασκευή της ιστοσελίδος έγινε από τον Κλάδο Διαδικτύου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναπαραγωγή του περιεχομένου χωρίς την γραπτή έγκριση του Οργανισμού.
Copyright(c) 2004

WebDesign by TemplatesBox