Αγαπητοί συντάκτες, Χρηστός Ανέστη!

Πιστεύω ότι το θέμα περί χωρισμού κράτους και εκκλησίας έχει πολλές πτυχές, θα ήθελα όμως να το προσεγγίσω με τον ακόλουθο τρόπο. Η εκκλησία ούτως ή άλλως από την σύστασή της υπάρχει μέσα στο κόσμο χωρίς να συμβαδίζει και να συσχιματίζεται μ΄ αυτόν. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα, είναι αυτό ακριβώς, ότι έχουμε συσχιματιστεί με το να παραμορφώνουμε την αποστολή της Εκκλησίας εξυπηρετώντας κοσμικές σκοπιμότητες, δηλαδή ή στην σύσταση και διατήρηση κάποιας εθνικιστικής αυτοσυνειδησίας, ή ακόμη χειρότερα κάποιας πολιτικής ιδεολογίας. Στην περιχάραξη των όσων διακρίνει τον Έλληνα από τον γείτονα του. Σε εκείνο το οποίο στην καλύτερη περίπτωση μας διακρίνει από τους άλλους (θρησκεία που εξυπηρετεί την κουλτούρα), ή ακόμη χειρότερα, εκείνο το οποίο μας καταντά καλύτερους (φονταμενταλισμός). Τραγικά, ο λόγος που συχνά εκφωνείται από τον άμβωνα της εκκλησίας, δεν εκφράζει το «ουκ ένι έλλην ή βάρβαρος» αλλά αντίθετα το «τι μετά σου και εμού;». Το κήρυγμα για το αναστημένο Χριστό έχει παραμεριστεί, και έτσι από πάντοτε επίκαιρο και οικουμενικό που είναι, δηλαδή αντί να μας λέει για τον μέλλοντα αιώνα, έχασε την δύναμή του και μιλάει για πράγματα του αιώνος τούτου. Έτσι η ορθόδοξη εκκλησία καταντά στοιχείο της κουλτούρας στερούμενος της οικουμενικής εμβέλειας και σχετικότητας. Η Ορθοδοξία ανήκει σ΄ εμάς τους Έλληνες, όπως πρέπει, όπως ο ρωμαιοκαθολικισμός ανήκει π.χ. στους Ιταλούς, πάλι όπως πρέπει! Η Ορθοδοξία έγινε κάτι πολύ ατομικό, σαν το ατομικό πιστεύω ενός έθνους, καταλήγοντας έτσι σε ατομικό πιστεύω του κάθε ιδιώτη. Μ΄ όλα αυτά θέλω να πω ότι το πρόβλημα χωρισμού κράτους και εκκλησίας είναι περισσότερο πρόβλημα θεολογικό και λιγότερα νομοθετικό. Άλλωστε η ανεξαρτησία κράτους και εκκλησίας, είτε τη θέλουμε, είτε όχι, είναι έργο ήδη νομοθετημένο και αναπόφευκτο.

Θέλω να μιλάω με παραδείγματα. Όταν από τον άμβωνα του ναού ανησυχούμε για τις κινήσεις της Τουρκιάς, και εκδηλώνουμε αντίθεση, για ποίον αιώνα και για ποίο μέλλον ανησυχούμε; Και ενώ οι κοσμικές εξουσίες οραματίζονται για μια «νέα τάξη πραγμάτων», για ποία διάσταση πραγμάτων αγωνιά το κήρυγμα μας; Τελικά, νομίζω ότι οφείλουμε όχι να καταδικάσουμε τον κόσμο, αλλά να διευκρινίσουμε ποια είναι η αποστολή μας ως εκκλησία, και εάν το κατανοήσουμε καλά αυτό που λέγουμε Εκκλησία με το να συσχιματιζόμαστε εμείς μ΄ αυτήν, τότε αυτός ο διάλογος θα μας φανεί εντελώς ανούσιος. Η Εκκλησία έχει να προσφέρει μόνο ένα πράγμα στον κόσμο, την Αλήθεια και τίποτε άλλο γιατί ότι άλλο είναι περιττό. Η Μεγάλη Εβδομάδα δεν χρειάζεται κηρύγματα, μιλάει μόνη της, και το κήρυγμα της Αναστάσεως δεν έχει περιθώριο.


Με εκτίμηση,

Νίκος Παντελόπουλος