Επιχειρείται διαστρέβλωση της Ιστορίας μας

Περίεργη Επανεγγραφή της Ιστορίας

Ἀρχιμ. Ἐπιφάνιου Οἰκονόμου
Διευθυντὴ τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
ἀπὸ τὸ βιβλίο:
Ὀρθόδοξες Θέσεις Σύγχρονες Προσεγγίσεις
Ἴνδικτος 2006

* Δημοσιεύτηκε στὴν ἐφημερίδα Τύπος τῆς Κυριακῆς, 8/2/2004

Στὴν Κωνσταντινούπολη βρέθηκε προσφάτως ὁ Ἕλληνας Ὑπουργὸς Παιδείας γιὰ νὰ συμμετάσχει στὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς 550ῆς ἐπετείου ἀπὸ τὴν ἵδρυση τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς. Σύμφωνα μὲ Δελτίο Τύπου ποὺ ἐξέδωσε τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας στὶς 30/1/2004, ὁ κ. Εὐθυμίου, στὴ διάρκεια τῆς ὁμιλίας του, ἀναφέρθηκε στὶς ἐπιτροπὲς ἱστορικῶν τῶν δύο χωρῶν (Ἑλλάδος καὶ Τουρκίας), οἱ ὁποῖες μποροῦν νὰ ἐνεργοποιηθοῦν, ὥστε νὰ ἀρθεῖ ἀπὸ τὰ σχολικὰ ἐγχειρίδια ἡ καλλιέργεια ἔχθρας καὶ τῆς προκατάληψης τῶν δύο λαῶν. «Στόχος εἶναι», εἶπε ὁ κ. Εὐθυμίου, «ὄχι νὰ ἐπιβάλλει ὁ ἕνας τὴ δική του ἀλήθεια στὸν ἄλλο, ἀλλὰ νὰ ἀνοίξει ὁ δρόμος στὶς νέες γενιὲς γιὰ νὰ διαπιστώσουν τὴν ἀλήθεια στὴν ἱστορικὴ διαδρομὴ τῶν δύο λαῶν».

Ἡ δήλωση αὐτὴ ἀποκαλύπτει ἀφενὸς μὲν τὴν ὕπαρξη διμεροῦς ἐπιτροπῆς ποὺ ἀσχολεῖται μὲ τὴν ἐπανεγγραφὴ τῆς ἱστορίας τῶν δύο λαῶν, κυρίως στὰ σημεῖα ἐκεῖνα ποὺ αὐτοὶ συναντῶνται (τουρκοκρατία, Ἑλληνικὴ ἐπανάσταση) καὶ ἀφετέρου, ὅτι μέχρι σήμερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες πιθανὸν νὰ διδασκόμασταν μιὰ ἱστορία οὐδεμία σχέση ἔχουσα μὲ τὴν ἀλήθεια. Τὰ παραπάνω μᾶς δίδουν τὴν εὐκαιρία νὰ καταθέσουμε κάποιες σκέψεις, ποὺ ἀποτελοῦν προϊὸν βαθειᾶς ἀνησυχίας, ἐνδιαφέροντος, ἀλλὰ καὶ ἀγάπης γιὰ τὴν ἱστορική μας πραγματικότητα.

Κάθε ἄνθρωπος ποὺ διαπνέεται ἀπὸ τὰ ἰδεώδη τῆς Δημοκρατίας, ἀλλὰ καὶ τοῦ Χριστιανικοῦ ἤθους, εἶναι ἀντίθετος μὲ τὴ λογικὴ τῶν ἀντιπαραθέσεων, συγκρούσεων ἢ καὶ πολεμικῶν ἀναμετρήσεων μεταξὺ τῶν λαῶν γιὰ τὴν διευθέτηση τῶν ἐπιμέρους προβλημάτων τους. Οἱ σχέσεις, ὅμως, μεταξὺ τῶν λαῶν, ἔστω καὶ ἂν αὐτοὶ εἶχαν προβλήματα κατὰ τὸ παρελθὸν ποὺ πλήγωσαν τὴν ἱστορική τους διαδρομή, διευκολύνονται ἂν στὸ παρὸν εἶναι ξεκάθαροι μεταξύ τους, ἂν δὲν κρύβουν τὴν ἱστορικὴ ἀλήθεια καὶ ἂν μέσα ἀπὸ τὴν γενναία ἀντιμετώπισή της, μὲ πνεῦμα ταπείνωσης καὶ αὐτογνωσίας, προχωροῦν στὴν ἀπομυθοποίησή της. Ἀντιθέτως, ἡ συγκάλυψη τῶν γεγονότων καὶ τῶν κακῶς κειμένων δημιουργεῖ ἕνα θολὸ τοπίο, ποὺ μπορεῖ προσωρινὰ νὰ διευκολύνει, θεμελιώνει ὅμως, ἕνα ἄκρως ἀβέβαιο καὶ ἐπικίνδυνο μελλοντικὸ καθεστώς.

Φαίνεται πὼς ἡ ὅλη συζήτηση, περὶ κοινῆς ἐπιτροπῆς, βασίζεται στὸ γνωστὸ Γαλλο-Γερμανικὸ μοντέλο, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο οἱ δύο χῶρες, παραδοσιακὰ ἀντίπαλες κατὰ τοὺς δύο παγκόσμιους πολέμους, συνέστησαν ἀνάλογες ἐπιτροπές, ποὺ συνέβαλαν τὰ μεγιστα στὴν ἀποκατάσταση τῶν διμερῶν σχέσεων, μὲ ἀποτέλεσμα σήμερα νὰ ἀποτελοῦν τὶς μεγάλες δυνάμεις στὰ πλαίσια τῆς Ε.Ε. Μὴν ξεχνοῦμε, ὅμως, ὅτι τὶς δύο αὐτὲς χῶρες δὲν τὶς χωρίζουν σήμερα ἐδαφικὲς καὶ ἄλλες διεκδικήσεις, προκλητικὲς στρατιωτικὲς ἐνέργειες σὲ καθημερινὴ βάση (βλ. Ἴμια) ἢ καὶ αὐτὴ ἡ κατοχὴ τῆς Κύπρου. Εἶναι λάθος, λοιπόν, νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς πρότυπο αὐτὸ τὸ μοντέλο, τὸ ὁποῖο ἔχει ἐντελῶς διαφορετικὴ ἀφετηρία καὶ βάση.

Ἀκούγεται ὅτι κάποιες φράσεις στὰ ἱστορικὰ βιβλία, ἑκατέρωθεν, εἶναι αὐτὲς ποὺ ἐνοχλοῦν καὶ καλὸν εἶναι νὰ ἀπαλειφθοῦν. Ἂν εἶναι μόνο θέμα φράσεων, ἔχει καλῶς. Τὰ γεγονότα, ὅμως ποὺ χαρακτηρίζουν τὶς ἱστορικὲς σχέσεις τῶν δύο λαῶν εἶναι σαφῆ καὶ σχετίζονται τόσο μὲ τὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας ὅσο καὶ μὲ τὴν Ἑλληνικὴ ἐπανάσταση, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἀπαρχὴ τῆς δημιουργίας τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους ἢ καὶ μὲ τὴ Μικρασιατικὴ καταστροφή, ποὺ ἀποτελεῖ τὴ μεγαλύτερη τραγωδία τοῦ σύγχρονου Ἑλληνισμοῦ. Τί προβλέπεται γι’ αὐτὰ τὰ γεγονότα, τὰ ὁποῖα οὐσιαστικὰ μᾶς χωρίζουν; Θὰ ἀπαλειφθοῦν καὶ αὐτά, θὰ μεταλλαχθοῦν, θὰ ξαναγραφοῦν; Ἂν συμβεῖ κάτι τέτοιο εἶναι σὰν νὰ κόπτουμε τὸν ὀμφάλιο λῶρο ποὺ συνδέει τὸ ἱστορικό μας παρελθὸν μὲ τὸ παρὸν κὰι τὸ μέλλον μας ὡς λαοῦ, γεγονὸς ποὺ μόνο ὡς ἱστορικὴ αὐτοκτονία μπορεῖ νὰ χαρακτηριστεῖ.

Τὰ τρία τελευταῖα χρόνια ἡ Ἑλλάδα ἔχει κάνει βασικὲς ὑποχωρήσεις, ὅπως εἶναι ἡ ἀπάλειψη ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἱστορίας καὶ τῶν τριῶν τάξεων τοῦ Λυκείου κάθε ἀναφορᾶς στὴν τουρκοκρατία καὶ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση, τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία ἡ ἄλλη πλευρὰ ὄχι μόνο δὲν ἔχει κάνει βῆμα πίσω ἀλλὰ ἐνισχύει τὴν προπαγάνδα κατὰ τῆς Ἑλλάδος στὴ σχολική της πρακτική. Ἀλλὰ ἂς μὴ ξεχνοῦμε καὶ τοῦτο, ποὺ ἀποδεικνύει ὅτι πολλὲς φορὲς ἡ καλοσύνη μας, στὶς σχέσεις μας μὲ τὴ γείτονα χώρα, ξεπερνᾶ τὰ ὅρια τοῦ φιλοτίμου καὶ ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ἐπικίνδυνης ἀφέλειας. Ἡ ἐν λόγῳ ἐπιτροπὴ συνεστήθη στὰ πλαίσια τοῦ ἔργου τῶν Ὑπουργείων Παιδείας τῶν δύο χωρῶν. Στὰ Τουρκικὰ Λύκεια, ὅμως, διδάσκεται τὸ μάθημα Ἐθνικῆς Ἀσφάλειας, ἀπὸ ἔνστολο ἀξιωματικὸ τοῦ Τουρκικοῦ Στρατοῦ, μάθημα ποὺ ὑπάγεται ἀπευθείας στὸ Ὑπουργεῖο Ἀμύνης καὶ συνεπῶς δὲν περιλαμβάνεται στὸ ὑπὸ διαπραγμάτευση ζήτημα. Μήπως πρέπει νὰ μᾶς ἀνησυχήσει αὐτὸ γιὰ νὰ πάψουμε νὰ εἴμαστε τὸσο ἐνδοτικοὶ στὶς ἀξιώσεις τῆς ἄλλης πλευρᾶς;

Ὅλα τὰ παραπάνω καταγράφηκαν μὲ πνεῦμα ρεαλισμοῦ καὶ ἱστορικῆς συνέπειας καὶ ὄχι μὲ ἐμπάθεια καὶ μισαλλοδοξία, ὅπως κάποιοι ἐπιπόλαια, ἴσως, σπεύσουν νὰ μὲ κατηγορήσουν. Ταιριάζουν, ἄλλωστε, μὲ τὸ λόγο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου, στὶς 28/8/2003, ἔξω ἀπὸ τοὺς θαλάμους ἀερίων στὸ στρατόπεδο συγκέντρωσης «Majdanek», στὴν Πολωνία, ὁ ὁποῖος εἶναι ἐξόχως διδακτικός: «Εἶναι καλὸ νὰ ξέρουμε τὴν ἱστορία, νὰ τὴ διαβάζουμε, νὰ τὴν διδασκόμαστε, γιατὶ ἀλλιῶς εἴμαστε καταδικασμένοι νὰ ὑποστοῦμε δεινά!».